Zmieniamy świat! – zajęcia na podstawie utworu ze zbioru Stanisława Lema "Bajki robotów"
Monika Mioduszewska

Zmieniamy świat! – zajęcia na podstawie utworu ze zbioru Stanisława Lema "Bajki robotów"

Zajęcia dotyczące wynalazków i konsekwencji wynikających z ich działania. Utwór Lema pokazuje, że wynalazki czasem w niezamierzony sposób zmieniają świat, a wszystko bierze się z nieustającej ludzkiej potrzeby tworzenia nowych rzeczy. Będzie to punkt wyjścia dla uczniów i uczennic do tworzenia własnych wynalazków i wiążących się z nimi wizji przyszłości.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • analiza bajki Stanisława Lema „Jak Mikromił i Gigacyan ucieczkę mgławic wszczęli”;
    • stworzenie możliwych scenariuszy rozwoju świata za pomocą nowych wynalazków.
  • Metody pracy rozmowa kierowana, improwizacje ruchowe, ćwiczenia ruchowe, ćwiczenia plastyczne

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Poproś uczniów przed zajęciami o przeczytanie bajki Stanisława Lema „Jak Mikromił i Gigacyan ucieczkę mgławic wszczęli”.

Aranżacja przestrzeni

Na początku przestrzeń, w której można pracować w ruchu (np. sala lekcyjna z rozsuniętymi ławkami, korytarz szkolny). Przestrzeń do pracy przy stolikach w drugiej części zajęć.

Środki dydaktyczne

Długopisy/ołówki. Flamastry. Brystol.

Przebieg zajęć

1. Rozgrzewka w kosmosie 20 min.

1. Poproś grupę o swobodne rozejście się po sali. Powiedz, żeby wszyscy wyobrazili sobie, że znajdują się w kosmosie. Podawaj kolejne polecenia, które poprowadzą grupę w kosmicznej rozgrzewce:

- Rozejrzyjcie się wokół i zbadajcie to, co macie pod stopami, dookoła siebie.

- Zamknijcie oczy, pomyślcie, jakie kolory otaczają Was w kosmosie.

- Otwórzcie oczy i zacznijcie się poruszać w przestrzeni kosmicznej. Na początek niech Wasz ruch będzie intuicyjny: jak wyobrażacie sobie swój ruch w kosmosie?

- Po chwili poproś, żeby uczniowie poruszali się jak wskazane przez Ciebie elementy przestrzeni kosmicznej: gwiazda, planeta, mgławica... Co chwila podawaj kolejne hasło – możesz dodawać swoje. Niech wszyscy poruszają się tak, jak te kosmiczne elementy – tak, jak im się wydaje, że się one poruszają.

 - Po chwili poproś, żeby sobie wyobrazili, że są wynalazkiem Gigacyana. Niech ich ruchy będą jak największe.

- Następnie poproś, żeby wcielili się w wynalazek Mikromiła. Niech spróbują być jak najmniejsi, poruszać się dynamicznie, ale tak, jakby było ich mniej niż w rzeczywistości.

 

2. W kolejnym etapie rozgrzewki poproś osoby, żeby ustawiły się w dwóch rzędach naprzeciwko siebie. Jedna grupa będzie grupą Mikromiła, druga grupą Gigacyna. W tym zadaniu odegrają walkę wynalazców. Będzie to walka na ruchy, która przebiega następująco:

Zadaniem grupy Mikromiła jest proponować i pokazywać ruchy jak najmniejsze – a zadaniem grupy Gigacyana – jak największe. Ruch proponuje osoba na skraju jednego rzędu, a potem wykonuje go cała grupa. Zadaniem przeciwnego zespołu jest pokazać ten sam ruch zgodnie z ideą swojego wynalazcy: zminimalizować go lub zamksymalizować.

 Na przykład: zaczynając od grupy Mikromiła – osoba na skraju proponuje jak najmniejszy ruch i cała jej grupa go wykonuje. Grupa Gigacyana stojąca naprzeciwko wykonuje ten sam ruch tylko w maksymalnym powiększeniu.

Niech grupy będą dla siebie swoistym odbiciem lustrzanym, tylko w zmienionej skali. Osoba, która proponowała ruch, przechodzi na koniec rzędu, a nowy ruch proponuje drużyna przeciwna. Działanie trwa do momentu, aż wszystkie osoby zaproponują swój ruch.

Wariant: do ruchu możecie dodać dźwięk.

 

2. Jak wynalazki Mikromiła i Gigacyana zmieniły świat 15 min.

Podziel klasę na trzyosobowe grupy i powiedz, że w tym zadaniu wcielą się w role naukowców badających powstanie ruchu we wszechświecie. Niech zastanowią się, w jaki sposób wynalazki Mikromiłą i Gigacyana zmieniły świat. Poleć, by stworzyli oś czasu i umieścili na niej wydarzenia, które do tego doprowadziły.

3. Co jest możliwe? 20 min.

Mikromił i Gigacyan mieli nieodpartą chęć tworzenia nowych rzeczy. Wciąż się zastanawiali, co jeszcze jest możliwe do skonstruowania. Zaproś uczestników do tego, by sami spróbowali być wynalazcami.

Niech uczniowie zostaną w tych samych trzyosobowych zespołach i zastanowią się nad wynalazkiem, którego ich zdaniem brakuje na świecie. Poproś, aby naszkicowali i krótko opisali swoje wynalazki – do czego służą, jak działają, co mają zmienić. Rozdaj grupom brystole i flamastry, żeby stworzyli grafiki informujące o działaniu ich wynalazków.

4. Prezentacje wynalazków 25 min.

Zwróć uwagę grupy na to, że w bajce o Mikromile i Gigacyanie ich wynalazki sprawiają, że kosmos rozproszył się i zaczął rozszerzać. Gwiezdna kropla, którą był kosmos, wybuchła. Żaden z nich nie przewidywał tego skutku. W tym zadaniu zajmiecie się poszukiwaniem potencjalnych konsekwencji działania Waszych wynalazków.

Poproś grupy, żeby krótko opowiedziały o swoich wynalazkach i o tym, jak mają one zmienić świat. Słuchaczy zaproś do tego, aby pomyśleli o konsekwencjach danego wynalazku i przewidzieli kierunek zmian, które może wywołać. Na koniec każdej prezentacji daj czas, by podzielili się z grupą prezentującą wynalazek swoimi spostrzeżeniami.

5. Podsumowanie 10 min.

Na koniec porozmawiajcie przez chwilę o tym, dlaczego Mikromił i Gigacyan zmienili świat - co poszło nie tak w ich wynalazkach?

Porozmawiajcie też o swoich wynalazkach, które pojawiły się podczas zajęć i o ich nieprzewidzianych konsekwencjach. Wymieńcie się luźnymi myślami na temat działań, których byliście uczestnikami.

Zobacz też

Stanisław Lem, „Jak Mikromił i Gigacyan ucieczkę mgławic wszczęli”, [w:], tegoż, „Bajki Robotów", Warszawa 1964.

O autorach

Monika Mioduszewska

Kulturoznawczyni, pedagożka teatru, przewodniczka.

Absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS w Warszawie i pedagogiki teatru na Uniwersytecie Warszawskim. Konsultantka programowa w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku. Ukończyła warsztat mistrzowski Adriana Jacksona „Rainbow of desire”  oraz w kurs „Teatr ze społecznością” organizowane przez Fundację Edukacji i Kultury Drama Way z Warszawy. Absolwentka Szkoły Pedagogów Teatru organizowanej przez Instytut Teatralny w Warszawie. Jest prelegentką klubu filmowego dla niewidomych IKFON prowadzonego przez Stowarzyszenie „De Facto” i przewodniczką Płockiej Lokalnej Organizacji Turystycznej. Współtworzy ogólnopolską Antyprzemocową Sieć Kobiet - ASK oraz grupę HERstoria Płocka, która zajmuje się odkrywanie kobiecej historii Płocka

Monika Mioduszewska

Podobne konspekty

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Mapa Księżyca

    Monika Lićwinko

    Mapa Księżyca

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Kosmos – planety Układu Słonecznego

    Kosmos – planety Układu Słonecznego

  • Wiek 13-16 lat

    miniaturka konspektu Skok Felixa Baumgartnera

    Bogumiła Stachurska

    Skok Felixa Baumgartnera

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Być jak Ochocki. Bolesław Prus "Lalka"

    Joanna Sarnecka

    Być jak Ochocki. Bolesław Prus "Lalka"